Γ. ΚΟΝΤΟΣ:«Μόνο οι παραλογοτέχνες μιλάνε για κυκλώματα»

Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ (spapa@enet.gr)

Συμπληρώνοντας φέτος τριάντα χρόνια θητείας στον «Κέδρο», ο ποιητής Γιάννης Κοντός μπορεί να το καυχηθεί: «Είμαι ο αρχαιότερος επαγγελματίας αναγνώστης στην Αθήνα», λέει, και ξεπροβοδίζει τον πρώτο... πελάτη που ήρθε ν' αφήσει έναν φάκελο στα χέρια του πρωί πρωί. «Κάθε μέρα το ίδιο γίνεται. Ολοι θέλουν να μου παραδίδουν προσωπικά τα χειρόγραφά τους. Αλλά δεν παραπονιέμαι. Την αγάπησα πολύ αυτή τη δουλειά, μ' όλα τα ρίσκα της. Και μου έγινε απαραίτητη. Οταν λείπω με άδεια νιώθω άσχημα. Καμιά φορά σκέφτομαι να φέρω ένα ράντζο και να περάσω εδώ μια νύχτα!».Στον «Κέδρο» της Νανάς Καλλιανέση σύχναζε από φοιτητής. «Κοιτούσα με δέος τον Ρίτσο, τον Βάρναλη, τη Μέλπω Αξιώτη αλλά και νεότερους, όπως τον Κουμανταρέα ή τον Αμπατζόγλου, κι ήθελα να γίνω σαν κι αυτούς. Κι όταν το '70 ετοιμαζόμουν να εκδώσω το πρώτο μου βιβλίο, πλησίασα τον Τσίρκα, τον Κοτζιά και τον Σινόπουλο, λαχταρώντας να μ' εκτιμήσουν και να με δεχτούν στη συντροφιά τους. Ετσι γινόταν τότε, τέτοιες προσωπικότητες λειτουργούσαν σαν φίλτρα. Ομως και σήμερα το χειρόγραφο που θα μας συστήσει ένας δικός μας συγγραφέας θα το δούμε με ιδιαίτερη προσοχή». Με το που έκλεισε το βιβλιοπωλείο «Ηνίοχος», που διατηρούσε με τον Θανάση Νιάρχο, κλήθηκε από τη Ν. Καλλιανιέση να εργαστεί επισήμως ως αναγνώστης, ξεσκαρτάροντας τις μαρτυρίες, κυρίως, των ταλαιπωρημένων από φυλακίσεις κι εξορίες αριστερών, που έφταναν στη μεταπολίτευση κατά κύματα. Τη μεταβατική δε περίοδο που ο «Κέδρος» περνούσε στην ιδιοκτησία των Β. Παπαθανασόπουλου-Κ. Λεμπέση, ο ίδιος μαζί με τους Λάμπη Ράππα και Νινέτα Μακρυνικόλα λειτούργησε ως εγγυητής ότι η προοδευτική αισθητική του οίκου θα συνεχιστεί. «Ο μόνος συγγραφέας που άλλαξε στέγη τότε ήταν ο Νίκος Χουλιαράς», θυμάται. «Εγώ τον είχα φέρει. Οπως έφερα και τον Στρατή Δούκα, τον Ιωάννου, τον Σαχτούρη, τον Μπακόλα, τον Πανσέληνο, τον Πλασκοβίτη, τον Γιατρομανωλάκη, τον Τσιαμπούση, τον Γκόρπα, τον Γκιμοσούλη, τη Νικολαΐδου, κι άλλους πολλούς. Τώρα πια οι μετακινήσεις δίνουν και παίρνουν, αλλά εγώ αποφεύγω να τσακώνομαι. Πέρσι μάς έφυγε ο Μουρσελάς. Ε, την πρώτη μέρα νευρίασα, την επομένη μου είχε περάσει...».Στο σημερινό εμπορευματοποιημένο σκηνικό, ο Γ. Κοντός αυτοπροσδιορίζεται ως «ένας απλός υπάλληλος» που ασκεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πίεση για να διατηρηθεί ένα επίπεδο ποιότητας. «Αλλαξαν τα πράγματα», παραδέχεται, και δεν αναφέρεται μόνο στα παλιά σαββατιάτικα τσιμπούσια, όπου λυνόταν η γλώσσα κι όσων δεν έπιναν στάλα, όπως ο Ανδρέας Φραγκιάς. «Τώρα πια έχει λόγο και το τμήμα πωλήσεων, ενώ κι η ποίηση περνάει δύσκολες μέρες. Το πολύ να εγκριθούν έξι συλλογές μέσα στη χρονιά. Μικρός ήμουν πιο επιθετικός, αλλά στα 60 σου είναι χαζομάρα να είσαι επαναστατημένος. Εξακολουθώ πάντως να πιστεύω πως το χρίσμα σ' έναν συγγραφέα δεν το δίνει η αγορά, ούτε οι κριτικοί κι οι δημοσιογράφοι. Το δίνει το σινάφι. Και μόνο οι παραλογοτέχνες μιλάνε για κυκλώματα».
7 - 11/02/2007